ประวัติความเป็นมาของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดและสำนักงานสาธารณสุขอำเภอ
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด (สสจ.) เป็นส่วนราชการประจำจังหวัด และสำนักงาน
สาธารณสุขอำเภอ (สสอ.) เป็นส่วนราชการประจำอำเภอ ในสังกัดราชการบริหารส่วนภูมิภาค
ของสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งปัจจุบันได้กำหนดอำนาจหน้าที่ไว้ในกฎกระทรวง
แบ่งส่วนราชการสำนักงานปลัดกระทรวงกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๖๐
เดิมมีการแบ่งส่วนราชการ โดยได้กำหนดไว้ในพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการของ
กรมการแพทย์ กรมอนามัย และสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ดังนี้
1. ตั้งแต่ พ.ศ. 2500 - 2514 กรมการแพทย์ มีราชการบริหารส่วนภูมิภาค คือ
โรงพยาบาลจังหวัด (พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการ กรมการแพทย์ พ.ศ. 2500) พอถึง
พ.ศ. 2515 คณะปฏิวัติได้ยุบรวมกับกรมอนามัยเป็น “กรมการแพทย์และอนามัย” (ประกาศ
ของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 291 ลงวันที่ 27 พฤศจิกายน 2515)
2. ตั้งแต่ พ.ศ. 2500 - 2505 กรมการอนามัย มีราชการบริหารส่วนภูมิภาค คือ
อนามัยจังหวัด และอนามัยอำเภอ (พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการ กรมอนามัย
พ.ศ. 2500) ต่อมา พ.ศ. 2506 - 2514 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น “ที่ทำการอนามัยจังหวัด” และ
“ที่ทำการอนามัยอำเภอ” (พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการ กรมอนามัย) พอถึง พ.ศ. 2515
คณะปฏิวัติได้ยุบรวมกับกรมการแพทย์ เป็น “กรมการแพทย์และอนามัย” (ประกาศของคณะ
ปฏิวัติ ฉบับที่ 291 ลงวันที่ 27 พฤศจิกายน 2515)
3. ตั้งแต่ พ.ศ.2515 - 2516 คณะปฏิวัติโดยจอมพลถนอม กิตติขจร ได้ยุบรวม
กรมการแพทย์กับกรมอนามัย เป็น “กรมการแพทย์และอนามัย” ตามประกาศของคณะปฏิวัติ
ฉบับที่ 291 ลงวันที่ 27 พฤศจิกายน 2515 โดยมีราชการบริหารส่วนภูมิภาค คือ สำนักงาน
นายแพทย์ใหญ่จังหวัด และสำนักงานอนามัยอำเภอ ทั้งนี้ ได้มีการยุบรวม “โรงพยาบาล
จังหวัด” ซึ่งเคยเป็นราชการบริหารส่วนภูมิภาคของกรมการแพทย์ และ “ที่ทำการอนามัย
จังหวัด” ซึ่งเคยเป็นราชการบริหารส่วนภูมิภาคของกรมอนามัย มาขึ้นตรงกับ “สำนักงาน
แพทย์ใหญ่จังหวัด” โดยมี“นายแพทย์ใหญ่จังหวัด” เป็นผู้บังคับบัญชา และดูแลงานและ
เจ้าหน้าที่ทั้งสายงานด้านการแพทย์และการอนามัย ดังนั้น ตั้งแต่นั้นจึงมีการเรียก “นายแพทย์
สาธารณสุขจังหวัด”ว่านายแพทย์ใหญ่ กันติดปากมาจนถึงปัจจุบัน
4. ตั้งแต่ พ.ศ. 2504 – 2516 สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข มีกองต่างๆ
โดยไม่มีราชการบริหารส่วนภูมิภาค (พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการ สำนักงานเลขานุการ
รัฐมนตรีและสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2504 และ พ.ศ. 2506 และ
พ.ศ.2508 และ พ.ศ. 2514 และตามประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 274 ลงวันที่ 23
พฤศจิกายน 2515)
5. ตั้งแต่ พ.ศ. 2517 เป็นต้นมาจนถึงปัจุบัน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
มีกองต่างๆ (ราชการบริหารส่วนกลาง) และมีราชการบริหารส่วนภูมิภาค คือ สำนักงาน
สาธารณสุขจังหวัด และสาธารณสุขอำเภอ (พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการ สำนักงาน
ปลัดกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2517 และ พ.ศ. 2523 และ พ.ศ. 2536 และ พ.ศ. 2538
และกฎแบ่งส่วนราชการ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2543 พ.ศ. 2545 และ
พ.ศ. 2552 และ พ.ศ. 2556 และ พ.ศ. 2560) ส่วนกรมการแพทย์ และ กรมอนามัย ตั้งแต่
พ.ศ. 2517 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน ก็ไม่มีราชการส่วนภูมิภาคเลยแต่อย่างใด พระราช
กฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการ กรมการแพทย์ พ.ศ. 2517 และพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการ
กรมอนามัย พ.ศ. 2517)
